İşaret Dili Dersine Katılan Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Türk İşaret Dili Eğitiminin İncelenmesi

Abstract

İşaret dili, işitme engelli bireylerin iletişim kurmak için kullandıkları yöntemlerden birisidir. Eğitim ortamlarında işaret dilinin bir iletişim aracı olarak kullanımında, öğretmenlere büyük sorumluluk düşmektedir. Bu nedenle işaret dilini bilen, öğretimde aktif olarak kullanabilen öğretmenler yetiştirilmesi önemli görülmektedir. Bu çalışmada, seçmeli işaret dili dersi alan eğitim fakültesi öğrencilerinin Türk İşaret Dili eğitimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel desende gerçekleştirilen çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu amaçla uzman görüşü alınarak yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmıştır. Seçmeli işaret dili eğitimini tamamlamış dört farklı bölümden (Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Sınıf Öğretmenliği) 62 öğretmen adayı ile yüzyüze görüşülmüştür. Öğretmen adaylarının görüşlerini yansıtan bulguların, ayrıntılı ve bütünsel biçimde analiz edilmesi amacıyla NVivo programı kullanılmıştır. Veriler ''Türk İşaret Dilinin Günlük iletişimde etkililiğine ilişkin görüşler'', ''Katılımcının ailesi, yakını ya da arkadaşının işitme engelli olmasına ilişkin görüşler'', ''Türk İşaret Dilinin Gerekliliğine (merak) ilişkin görüşler'' ve '' Türk İşaret Dilinin Akademik yeterliliğine ilişkin görüşler'' şeklinde dört ana temada özetlenmiştir. Dört ana temadan oluşan seçmeli işaret dili dersine katılan öğretmen adaylarının görüşleri, işaret dili dersini tercih etme nedenleri, işaret dilinin iletişim sürecine etkisi, eğitim ortamlarında kullanılması, mesleki kariyerlerine etkisi, akademik ve günlük yaşamlarında işaret dilini kullanabilme yeterliklerine ilişkin toplam 98 alt kategoride betimlenmiştir. Bu çalışma bulgularının, işaret dili ders programlarına ve özel eğitim alanında görev alacak öğretmenlerin mesleki yeterliklerine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Sign language is one of the methods the hearing impaired individuals use to communicate. The teachers have a great responsibility in the use of sign language as a communication tool in educational environments. Thus, it is important to train teachers who know sign language and can actively use it in education. This study aims to examine the opinions of the faculty of education students who take elective sign language course related to Turkish Sign Language education. In this study, which has been performed in descriptive design, semi-structured interview technique from among qualitative research methods was used. For this purpose, a semi-structured interview form was prepared and an expert's opinion was received. 62 preservice teachers from four different departments (Guidance and Counseling, Primary Science Teaching, Computer Education and Instructional Technologies, Primary School Teaching) who had completed sign language education were interviewed face-to-face. NVivo program was used for the detailed and holistic analysis of the findings which reflected the opinions of the preservice teachers. The data were divided into four main themes: "Effectiveness of Turkish Sign Language in daily communication", "Having hearing impaired family members, relatives or friends", "Necessity (interest) for the Turkish Sign Language", "Academic Efficacy of the Turkish Sign Language". The findings of this study are thought to be able to contribute to the sign language course programs and professional competency of the teachers who will serve in the field of special education.