Avrupa Birliği ve Türkiye'de euroseptisizm: Adalet ve Kalkınma Partisi düzeyinde bir inceleme

Abstract

Avrupa kıtasında ekonomik ve siyasi bir güç oluşturmayı amaçlayan Avrupa Birliği, kendisini destekleyen ve kendisine karşı olan kesimleri yaratmıştır. İlk defa 1985’de The Times gazetesinde kelime olarak kullanılan Avro-septisizm, 1990’lı yıllardan itibaren Avrupa Birliği’ne karşı olan veya eleştirel yaklaşan kesimleri inceleyen akademik çalışmalarda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Siyasi partilerin Avrupa Birliği algısı, ülkenin Avrupa Birliği ile ilişkilerinde temel belirleyici olmuştur. Avrupa Birliği’ne aday ülke olan Türkiye’de bu sureci belirleyen ise, Adalet ve Kalkınma Partisi’dir. Bu bağlamda, Avro-septisizmin Türkiye’de ne kadar etkin olduğu sorusuna yanıt aranmıştır. Çalışmanın ayırt edici özelliği, sert ve yumuşak Avro-septisizm’dir. Çalışmada, öncelikle Avro-septisizmin teorik çerçevesine değinilmiştir. Türkiye’deki Avro-septisizm ise, Adalet ve Kalkınma Partisi dönemini kapsayacak şekilde, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Avrupa Birliği’ne yaklaşımı kronolojik olarak incelenmiştir. Birincil ve ikincil kaynakların yoğun bir şekilde kullanıldığı çalışmada ayrıca Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekilleriyle de derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Sonuç olarak, Adalet ve Kalkınma Partisi yumuşak Euro-septik bir parti olarak kabul edilmiş ve partinin Avrupa Birliği algısının ilk dönemindeki destekçi çizgiden son dönemindeki eleştiri çizgisine değiştiği tespit edilmiştir.