ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARA YÖNELİK POZİTİF GENÇ GELİŞİMİ TEMELLİ YAŞAM BECERİLERİ EĞİTİM PROGRAMININ GELİŞTİRİLMESİ

Abstract

Bu çalışma, üstün yetenekli çocukların yaşam becerilerinin geliştirilmesine yönelik pozitif genç gelişimine dayalı bir eğitim programının hazırlanması ve etkililiğinin test edilmesi amacıyla yapılmıştır. İlk aşamada Gaziantep ilinde ailelere, öğretmenlerine ve basın mensuplarına yönelik proje tanıtım ve bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. İkinci olarak Yaşam Becerileri Ölçeği (YBÖ) geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde Gaziantep ilinde öğrenim gören beş, altı ve yedinci sınıfa devam eden 623 çocuktan elde edilen veriler üzerinde geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Üçüncü aşamada 4H modeline göre 35 yaşam becerisini içeren Yaşam Becerileri Eğitim Programı (YBEP) geliştirilmiştir. YBEP?nin geçerlik çalışması için uzman görüşüne başvurulmuş, iki bağımsız gözlemcinin video kayıtları üzerinden güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Dördüncü aşamada programına katılacak çocuklar Ebeveyn Gözlem Formu, Öğretmen Gözlem Formu ve Temel Yetenek Testi (TYT) 6- 8 ile tarama yapılarak belirlenmiştir. Araştırmanın deney ve kontrol grubunda altıncı sınıfa devam eden 19, yedinci sınıfa devam eden 17 çocuk bulunmaktadır. Beşinci aşamada YBEP?nin uygulanması ve değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Program yedi hafta boyunca cumartesi günlerinde, günde altı saat uygulanmıştır. Etkililik testi için YBÖ ile elde edilen veriler üzerinde ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen uygulanmıştır. Ayrıca programın etkililiğini belirlemek amacıyla deney grubundaki çocuklardan seçilen dört kişiyle, ebeveynlerinden birisiyle ve öğretmenleriyle yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Programın etkililiğine ilişkin elde edilen veriler üzerinde ön test, son test, izleme testi puanlarının karşılaştırılmasında uygulanan analiz sonuçlarına göre program etkili bulunmamıştır. Ancak yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen nitel veriler üzerinde yapılan analize göre programın bazı yaşam becerilerini kazandırma konusunda etkili olduğu söylenebilir. Bununla birlikte deney grubundaki üstün yetenekli ve normal çocukların ön test ve son test puanları arasındaki farkı test etmek amacıyla Friedman testi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda üstün yetenekli ve normal çocukların ön test, son test puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Elde edilen sonuçlar ilgili literatür bağlamında tartışılarak, önerilerde bulunulmuştur. Araştırmanın altıncı ve son aşamasında yer alan yaygınlaştırma çalışmaları devam etmektedir.