Sosyal Bilgiler Dersinde Estetik Yaratıcılık Öğretim Etkinlikleriyle Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi
Citation
Gürkan, B., Dolapçıoğlu, S. (2020). Sosyal Bilgiler Dersinde Estetik Yaratıcılık Öğretim Etkinlikleriyle Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi: Cilt, 45, s. 51-77.Abstract
Bu araştırma Sosyal Bilgiler dersinde estetik yaratıcılıkuygulamalarının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerineetkisinin incelendiği nitel bir araştırmadır. Araştırma, nitelaraştırma yöntemlerinden durum çalışmasına (örnek olay) göredesenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örneklemetürlerinden ölçüt örnekleme göre belirlenmiştir. Çalışma grubu2017-2018 eğitim öğretim bahar yılı Hatay ilinde orta sosyoekonomik düzeydeki bir okulda öğrenim gören 12 dördüncü sınıföğrencisinden ve sınıf öğretmeninden oluşmuştur. Sosyal Bilgilerdersinde estetik yaratıcılık öğretim etkinlikleri performans görevleriyoluyla 17 saatlik bir süreçte uygulanmış ve öğrencilerin yaratıcıdüşünme becerilerindeki gelişimleri takip edilmiştir. Araştırmadaveriler yarı yapılandırılmış görüşme ve yapılandırılmış gözlemyoluyla toplanmıştır. Görüşmeler öğrencilerle ve sınıf öğretmeniylegerçekleştirilmiştir. Öğrenci gelişimlerini değerlendirmek amacıylasınıf öğretmeniyle süreç sonunda görüşme yapılmış ve elde edilenverileri betimsel analiz yoluyla bulgulara dönüştürülmüştür.Çalışma grubundaki öğrencilerle de süreç sonunda görüşmeyapılmış ve verileri içerik analiziyle incelenmiştir. Öğrencigelişimlerini izlemek amacıyla yapılan gözlemlerden elde edilenveriler araştırmacılar tarafından yapılandırılan yaratıcı düşünme(hayal kurma, fikir üretme, espri anlayışı, araştırma yapma, ürüngeliştirme, sorun çözme) alt boyutlarından oluşan Yaratıcı DüşünmeBecerileri Değerlendirme Rubriği (YDBDR) aracılığıyla betimsel olarakanaliz edilmiştir. Araştırmada estetik yaratıcılık öğretimuygulamalarından öğrencilerin en çok fikir üretme ve esprianlayışları boyutlarında gelişim gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır.Ayrıca öğrencilerin araştırma yapma, sorun çözme, hayal kurmaboyutlarında fark edilebilir gelişim gösterdikleri tespit edilmiştir.Araştırmada dikkat çeken nokta ise öğrencilerin ürün oluşturmabecerilerinde gelişimin sağlanmasına rağmen hiçbirinin eşsiz vebenzerlerinden farklı ürün oluşturma seviyesine çıkamamışolmasıdır. Araştırmadan elde edilen diğer bir sonuç ise, estetikyaratıcılık öğretim uygulamalarının öğrencilere bilgiyianlamlandırma ve duyuşsal anlamda da (keyifli sınıf ortamı sunma,duyguları ifade edebilme vb.) olumlu kazanımlar sağlamasıdır.